Η άναρχη ανάπτυξη έχει προκαλέσει υπερπαραγωγή και πτώση τιμών, δυσχεραίνοντας τη λειτουργία των επιχειρήσεων του κλάδου των ιχθυοκαλλιεργειών, όπως διαπιστώνεται σε μελέτη της Hellastat ΑΕ.
Όπως προκύπτει από τα συμπεράσματα της έρευνας, η παραγωγή επικεντρώνεται σε δυο είδη, την τσιπούρα και το λαβράκι. Ο εγχώριος κλάδος κατέχει ηγετική θέση στη Μεσόγειο όπου παράγονται τα εν λόγω είδη και είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι το 2008 η Ελλάδα απέσπασε το 41% της συνολικής παραγωγής γόνου και το 50% περίπου της παραγωγής ιχθύων.
Στον κλάδο δραστηριοποιούνται 110 περίπου εταιρίες, εκ των οποίων μικρός αριθμός είναι μεγάλου μεγέθους. Οι περισσότερες από αυτές είναι οργανωμένες σε 4 επιχειρηματικά σχήματα (ΝΗΡΕΑΣ, ΣΕΛΟΝΤΑ, ΔΙΑΣ, ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ) που καθορίζουν τις εξελίξεις στην εγχώρια αγορά. Σημειώνεται ότι η τελευταία έχει υπαχθεί στο άρθρο 99 του Νόμου 3588/2007.
Οι μεγάλες εταιρίες του κλάδου είναι καθετοποιημένες και διακινούν τα προϊόντα τους κυρίως στο εξωτερικό, καθώς και στην εγχώρια αγορά μέσω των σούπερ μάρκετ. Οι μικρότερες επιχειρήσεις προμηθεύονται γόνο από τις μεγάλες και στοχεύουν περισσότερο στην εγχώρια κατανάλωση. Επίσης, διαθέτουν τα ψάρια τους στις μεγαλύτερες προκειμένου να τα προωθήσουν αυτές στις διεθνείς αγορές.
Κύριο χαρακτηριστικό του κλάδου αποτελεί ο έντονος εξαγωγικός προσανατολισμός, με το 75% περίπου να προωθείται σε αγορές του εξωτερικού. Η αξία των εξαγωγών για το 2008 προσέγγισε τα 500 εκατ. ευρώ, με αποτέλεσμα οι ιχθυοκαλλιέργειες να αποτελούν τον κορυφαίο εξαγωγικό κλάδο της χώρας στα τρόφιμα και ποτά.
Το 2008 επικράτησαν πολύ χαμηλές τιμές διάθεσης των ψαριών (3,5 ευρώ/κιλό για την τσιπούρα και 4,6 ευρώ/κιλό για το λαβράκι κατά μέσο όρο), καθώς κορυφώθηκε η κρίση των τιμών που είχε ξεκινήσει από τα μέσα του 2007, ασκώντας πίεση στις πωλήσεις των εταιριών και στα περιθώρια κερδοφορίας.
Προβλήματα
Επιπλέον, παρατηρούνται φαινόμενα αθέμιτου ανταγωνισμού (π.χ. μεγαλύτερη παραγωγή από αυτή που ορίζουν οι άδειες, καλλιέργεια τσιπούρας και λαβρακίου σε εγκαταστάσεις αδειοδοτημένες για νέα είδη κ.ά.) και ελλιπείς έλεγχοι που προκαλούν ανισορροπία στον κλάδο λόγω υπερπροσφοράς και κατ' επέκταση πτώση τιμών. Τέλος, λόγω των υψηλών αναγκών σε κεφάλαια κίνησης, καθώς ο παραγωγικός κύκλος είναι ιδιαίτερα εκτεταμένος (12-20 μήνες), οι επιχειρήσεις του κλάδου στρέφονται σε τραπεζικό δανεισμό, με συνέπεια να έχουν υψηλό βαθμό εξάρτησης από τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.
Προοπτικές
Η συγκέντρωση που χαρακτηρίζει τον κλάδο τα τελευταία έτη αναμένεται να συνεχιστεί, καθώς αρκετές εταιρίες αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα, με συνέπεια να οδηγηθούν σε έξοδο από αυτόν
Κύρια επιδίωξη των εταιριών του κλάδου είναι ο περιορισμός του κόστους. Είναι χαρακτηριστικό ότι προς την κατεύθυνση αυτή κινούνται οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, με στοχευμένες ενέργειες που αφορούν στην παραγωγή (π.χ. ιχθυοτροφές, διαχείριση παραγωγικών εγκαταστάσεων), στα δίκτυα διανομής, στην έρευνα και ανάπτυξη κ.ά.
paseges.gr
