Πέτρος Κρυσταλάκος
Πτώση κατά 10,59% (-15,69 εκατ. ευρώ) κατέγραψαν τα αθροιστικά προ φόρων κέρδη των 10 μεγαλύτερων ομίλων και εταιρειών του κλάδου των σούπερ μάρκετ το 2008 σε σύγκριση με το 2007, για να περιοριστούν σε 132,43 εκατ. ευρώ, ύστερα από αξιόλογη διεύρυνση των καθαρών πωλήσεών τους κατά 7,68% (+604,53 εκατ. ευρώ). Το στοιχείο αυτό προκύπτει από την επεξεργασία των ισολογισμών των εν λόγω επιχειρήσεων, στο πλαίσιο της έκδοσης «Πανόραμα των Ελληνικών Σούπερ Μάρκετ 2009», όπου παρουσιάζονται αναλυτικά οι εξελίξεις των οικονομικών μεγεθών του κλάδου για το 2008, βάσει δείγματος 74 εταιρικών ισολογισμών.
Τις εξελίξεις επηρέασε δυσμενώς η υποχώρηση κατά 9,02 εκατ. ευρώ της κερδοφορίας του ομίλου Α-Β Βασιλόπουλος -παραμένοντας, όμως, η μεγαλύτερη, σε απόλυτες αξίες (40,98 εκατ. ευρώ), μεταξύ αυτών- πτώση που αντιστοιχεί στο 57,48% της καθαρής συνολικής μείωσης των προ φόρων κερδών των 10 μεγαλύτερων σε κύκλο εργασιών ομίλων και εταιρειών. Την ισχυρή προ φόρων κερδοφορία 25,16 εκατ. ευρώ (+1,03%) της Καρφούρ Μαρινόπουλος υποβοήθησαν σημαντικά τα καθαρά διάφορα (οργανικά) έσοδα 9,65 εκατ. ευρώ, παρά την ύπαρξη αξιόλογων χρεωστικών τόκων και συναφών εξόδων 13,67 εκατ. ευρώ (-2,15%).
Παρά την ευπρόσδεκτη βελτίωση κατά 48,35% των προ φόρων αποτελεσμάτων του ομίλου Πέντε στην παρελθούσα χρήση, αυτά παραμένουν σε αρνητικό πεδίο, όπως και στην περίπτωση της Dia, οι προ φόρων ζημίες της οποίας διευρύνθηκαν κατά 195,98%, για να επιδεινωθούν σε 8,45 εκατ. ευρώ στο τέλος 2008.
Οι 74 υπό εξέταση εταιρείες του κλάδου εμφάνισαν οριακά αμετάβλητη (-0,97%) προ φόρων κερδοφορία, η οποία διαμορφώθηκε στα 170,06 εκατ. ευρώ, γεγονός που περιόρισε σε 77,87% (από 86,26%) το επί του συνόλου μερίδιο των κερδών των 10 μεγαλύτερων επιχειρήσεων. Το καθαρό προ φόρων περιθώριο των τελευταίων υποχώρησε σε 1,56% (από 1,88% το 2007), καταγράφοντας μεγαλύτερη πτώση, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο περιορισμό του καθαρού περιθωρίου για το σύνολο των υπό εξέταση εταιρειών (1,66%, από 1,81%). Μεταξύ των 10 ηγετών του κλάδου, τον υψηλότερο αντίστοιχο δείκτη κατέγραψαν η Μετρό (3,80%, από 3,50% το 2007) και ο όμιλος Πέντε (3,66%, από 4,12%).
Με το επί συνόλου παθητικού μερίδιο των ιδίων κεφαλαίων να ποικίλλει σημαντικά στο τέλος του 2008 μεταξύ 2,57% (Dia) και 47,56% (όμιλος Πέντε), την κορυφαία προ φόρων αποδοτικότητα ιδίων κεφαλαίων πραγματοποίησε ο όμιλος Μασούτης (32,62%, από 35,35%), τον οποίο ακολούθησε ο όμιλος Α-Β Βασιλόπουλος (30,17%, από 44,15%). Ο συνδυασμός του περιορισμού της κερδοφορίας των 10 μεγαλύτερων επιχειρήσεων (ομίλων και εταιρειών) το 2008 κατά 10,59%, με την αύξηση των ιδίων κεφαλαίων τους κατά 12,15% (βλ. παρακάτω), προκάλεσε, βεβαίως, την αξιόλογη υποχώρηση σε 12,13% (από 15,22%) της αποδοτικότητας της καθαρής τους θέσης. Αυτή διαμορφώθηκε σε υψηλότερο επίπεδο (13,58%, από 15,56%) για το σύνολο των 74 υπό εξέταση εταιρειών.
Οριακή βελτίωση σε 22,18% (από 21,95%) παρουσίασε για το 2008 το συνολικό μικτό περιθώριο των 10 μεγάλων, με την αντίστοιχη κερδοφορία να βελτιώνεται κατά 8,81%, εν μέσω ανόδου των αθροιστικών καθαρών πωλήσεών τους στα 8,48 δισ. ευρώ (+7,68%).
Ενίσχυση των εξόδων λειτουργίας διάθεσης
Η ένταση του ανταγωνισμού στον κλάδο αποτυπώνεται, μεταξύ άλλων, και στην ενίσχυση των εξόδων λειτουργίας διάθεσης των 10 μεγάλων κατά 10,75% στην παρελθούσα χρήση, που «ευθύνονται» για το 85,11% της ανόδου των συνολικών τους δαπανών κατά 164,66 εκατ. ευρώ (+10,56%). Το λειτουργικό περιθώριο των εξεταζόμενων 10 επιχειρήσεων περιορίστηκε σε 1,86% (από 2,16%) και, πλέον, βρίσκεται στο επίπεδο του συνόλου του δείγματος (1,87%, από 2,02% το 2007).
Το 2008, η Dia πραγματοποίησε το τρίτο μεγαλύτερο συνολικό μικτό περιθώριο μεταξύ των 10 μεγαλύτερων σε κύκλο εργασιών ομίλων και εταιρειών (23,89%), αλλά η αναλογία των συνολικών της δαπανών ως προς τις πωλήσεις ανήλθε στο κορυφαίο -μεταξύ αυτών- ποσοστό 26,06% (από 25,20% το 2007). Τελικά, η Dia, η Μάκρο και ο όμιλος Ατλάντικ ήταν το 2008 ζημιογόνοι ήδη από το επίπεδο των λειτουργικών τους αποτελεσμάτων. Αν η Μάκρο απέφυγε τελικά την πραγματοποίηση προ φόρων ζημιών για το 2008, αυτό το οφείλει κυρίως στην αντιστροφή προβλέψεων προηγουμένων χρήσεων αξίας 3,48 εκατ. ευρώ (από 840,14 χιλ. ευρώ το 2007). Μεταξύ των 10 μεγάλων, το κορυφαίο λειτουργικό περιθώριο στην παρελθούσα χρήση καταγράφηκε από την Καρφούρ Μαρινόπουλος (3,86% από 4,08%).
Η διεύρυνση κατά 21,99% των εξόδων διοικητικής λειτουργίας της Μετρό ήταν η δυναμικότερη μεταξύ των 10 μεγάλων, έχοντας προφανώς επηρεαστεί σημαντικά από την έναρξη λειτουργίας -το 2008- του μεγαλύτερου, μέχρι στιγμής, κέντρου logistics στον κλάδο των σούπερ μάρκετ.
Αν και σε απόλυτες αξίες τα κορυφαία διοικητικά έξοδα (73,46 εκατ. ευρώ) κατέγραψε η μεγαλύτερη των υπό εξέταση εταιρειών, Καρφούρ Μαρινόπουλος, η αναλογία των δαπανών διοικητικής λειτουργίας ως προς τον τζίρο των 10 μεγάλων για το 2008 έλαβε τη μέγιστη τιμή της στις περιπτώσεις του ομίλου Σκλαβενίτη -έχοντας περιοριστεί σε 4,70%, από 4,91%- και της Μάκρο (4,25%, από 4,04%). Στον αντίποδα βρέθηκαν ο όμιλος Πέντε (μόλις 1,37%, από 1,35%) και η Μετρό (1,47%, από 1,31%).
«Δυσβάσταχτος», όπως αποτυπώνεται στις λειτουργικές της ζημίες, είναι ο κορυφαίος μεταξύ των 10