Πραγματοποιήθηκε στις 20.3.2010 στα γραφεία της Ένωσης Ελλήνων Χημικών (Ε.Ε.Χ.), η ημερίδα που συνδιοργάνωσαν το Δίκτυο ΜΕΣΟΓΕΙΟΣ SOS και ο θεσμοθετημένος σύμβουλος της πολιτείας σε θέματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος Ένωση Ελλήνων Χημικών, σε συνεργασία με το Δίκτυο Πράσινης Χημείας με θέμα ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΡΥΠΑΣΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ – Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΩΠΟΥ.
Η ομιλία μου βασίσθηκε στο παρακάτω κείμενο.
Eπινικελιομένα καρότα και κρεμμύδια
Του Γιάννη Ζαμπετάκη
izabet@chem.uoa.gr
www.zabetakis.net
Eπίκουρος Καθηγητής Χημείας Τροφίμων και Lead Auditor (HACCP, ISO), Tμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών
Ο Ασωπός και ο υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας της περιοχής Οινοφύτων και Θηβών είναι αποδεδειγμένα επιμολυσμένος με ανθρωπογενή βαρέα μέταλλα. Εξασθενές χρώμιο [Cr(VI)], κοβάλτιο (Co), νικέλιο (Ni), βάριο (Ba) και μαγγάνιο (Mn) ανιχνεύονται στο νερό σε επίπεδα πάνω από κάθε νομικό όριο και αυτά τα βαρέα μέταλλα μπορούν να επιμολύνουν τα τρόφιμα-βολβούς (καρότο, πατάτα και κρεμμύδι). Ανάλογα φαινόμενα ρυπασμένου υδροφόρου ορίζοντα και πιθανής επιμόλυνσης της εκεί αγροτικής παραγωγής παρατηρούμε εδώ και 12 μήνες στη Μεσσαπία στην Εύβοια.
Οι μετρήσεις το επιβεβαιώνουν δραματικά, π.χ. το Ni είναι 1600 μg/kg (Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 17.5.2009) με ανώτατη αναφερόμενη τιμή στην βιβλιογραφία τα 160 μg/kg. Με άλλα λόγια τα καρότα Θηβών έχουν νικέλιο 1000% πάνω από τα καρότα με τα μέγιστα επίπεδα νικελίου σε όλη την υφήλιο.
Στα εργαστήρια Χημείας Τροφίμων και Αναλυτικής Χημείας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) έχουμε ξεκινήσει εδώ και 2 χρόνια ερευνητικό πρόγραμμα για την πλήρη ανάλυση των πιο σημαντικών βαρέων μετάλλων σε όλα τα τρόφιμα-βολβούς που προέρχονται από την Θήβα και την Μεσσαπία. Οι μέχρι τώρα μετρήσεις (καρότα με συγκέντρωση Ni 595 μg/kg και κρεμμύδια με συγκέντρωση Ni 550 μg/kg, Athens News, 20.3.2009) δείχνουν ένα μεγάλο διατροφικό πρόβλημα. Για το νικέλιο η ανεκτή ημερήσια πρόσληψη είναι 200 μg για παιδιά μέχρι 3 ετών, 300μg για παιδιά 4-8 ετών, 600μg για παιδιά 9-13 ετών και 1000μg για άτομα μεγαλύτερα των 13 ετών. Με δεδομένη την πρόσληψη νικελίου μέσω της συνολικής διατροφής (και όχι μόνο μέσα από τα τρόφιμα-βολβούς), τα τρόφιμα-βολβοί από την Θήβα είναι μια «πλούσια» πηγή νικελίου, ίσως πέρα του δέοντος! Πρέπει να σημειώσουμε ότι υψηλά επίπεδα νικελίου προκαλούν αλλεργίες και δερματίτιδες και τέτοια περιστατικά παρατηρούνται ήδη στην Μεσσαπία!
Δεν είναι πλέον υπερβολή να μιλάμε για επινικελιομένα καρότα! Είναι πλέον φανερό ότι τα βαρέα μέταλλα περνούν από το νερό στα τρόφιμα! Αν και η μέχρι σήμερα νομοθεσία δεν θεσπίζει ανώτατα όρια για το Cr και το Ni στα τρόφιμα, πόσο ασφαλή είναι τα τρόφιμα της περιοχής με τόσο αυξημένα επίπεδα βαρέων μετάλλων; Υπάρχει τεράστιο έλλειμμα επιστημονικών δεδομένων και υπεύθυνης πληροφόρησης των αγροτών και των καταναλωτών. Μόνο αν αναλύσουμε και συσχετίσουμε τα επίπεδα των βαρέων μετάλλων στο νερό των γεωτρήσεων, στο έδαφος των χωραφιών όπου παράγονται τα τρόφιμα-βολβοί καθώς και στα τελικά τρόφιμα μπορούμε να πληροφορήσουμε αξιόπιστα και υπεύθυνα τους αγρότες και τους τελικούς καταναλωτές. Κάτι που θα έπρεπε να είχε κάνει η συντεταγμένη πολιτεία εδώ και τρία χρόνια που γνωρίζει την ύπαρξη βαρέων μετάλλων στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα της περιοχής. Είναι άμεση ανάγκη να συνεργαστούμε οι επιστήμονες και οι αγρότες ώστε να πάψουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάκτυλό μας. Εδώ, διακυβεύεται η Δημόσια Υγεία και το μέλλον των παιδιών μας.
Πηγή:environmentfood.blogspot.com
