Ομάδες Παραγωγών και στον γαλακτοκομικό τομέα, όπως και στον τομέα των οπωρο- κηπευτικών καθιερώνει η πρόταση που παρουσίασε ο Επίτροπος Γεωργίας Ντάτσιαν Τσιόλος, την Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, για το νέο Κανονισμό για το γαλακτοκομικό τομέα. Οι Ομάδες αυτές θα λειτουργούν πέρα από τους υπάρχοντες συνεταιρισμούς και προτείνεται να είναι σε κάθε κράτος μέλος τουλάχιστον τρεις. Θα κάνουν απευθείας διαπραγματεύσεις με τους μεταποιητές γάλακτος και θα υπογράφουν συμβάσεις για την παράδοση του προϊόντος. Ένα ακόμη μέτρο που περιλαμβάνει η πρόταση είναι ότι σε κάθε χώρα μέλος κανένας μεταποιητής γάλακτος δεν πρέπει να έχει ποσοστό μεγαλύτερο του 33% της εθνικής παραγωγής. Αυτό είναι ένα μέτρο που έχει σκοπό να αντιμετωπίσει τη δημιουργία καρτέλ στην αγορά. Τα μέτρα αυτά θα τεθούν σε εφαρμογή αμέσως μετά τη ψήφισή τους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και θα ισχύουν μέχρι το 2020. Στην πρόταση της Κομισιόν δίνεται το δικαίωμα να υπάρξουν ενδιάμεσες τροποποιήσεις ή αναθεωρήσεις του συγκεκριμένου Κανονισμού το 2014 και το 2018.
Οι συντονιστές των Ευρωβουλευτών βρήκαν το μέτρο που προτείνει η Κομισιόν προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά αυτό που ο Επίτροπος Γεωργίας παρουσιάζει σαν «μεγάλο βήμα» για τους γαλακτοπαραγωγούς, αυτοί το χαρακτήρισαν σαν ένα «μικρό βήμα».
Δηλώσεις Τσιόλος
Ο κ. Ντάτσιαν Τσιόλος, αρμόδιος Επίτροπος της ΕΕ για τη Γεωργία δήλωσε σήμερα: «Με βάση τις προτάσεις αυτές επιθυμούμε να αντλήσουμε ορισμένα διδάγματα από την κρίση της αγοράς γαλακτοκομικών προϊόντων του προηγούμενου έτους. Άλλες συστάσεις της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου, η οποία συστάθηκε μετά την κρίση του προηγούμενου έτους, θα εξεταστούν στο πλαίσιο των συζητήσεων για τη μεταρρύθμιση της ΚΓΠ (προσαρμογή στην αστάθεια των τιμών και προώθηση της καινοτομίας) και της κατάρτισης δέσμης μέτρων για την ποιότητα (προδιαγραφές εμπορίας και επισήμανση καταγωγής). Οι αλλαγές αυτές είναι σημαντικές ώστε να μπορέσει ο τομέας να προετοιμαστεί για μια «ομαλή προσγείωση» όταν λήξει το σύστημα ποσοστώσεων στα τέλη του 2015».
Ανακοίνωση της Κομισιόν
Η πρόταση προβλέπει προαιρετικές γραπτές συμβάσεις μεταξύ των παραγωγών γάλακτος και των μεταποιητών, οι οποίες θα καταρτίζονται πριν από τις παραδόσεις και θα πρέπει να περιλαμβάνουν λεπτομέρειες όσον αφορά την τιμή, το χρονοδιάγραμμα και την ποσότητα των παραδόσεων καθώς και τη διάρκεια της σύμβασης. Τα κράτη μέλη μπορούν να καταστήσουν τη χρήση συμβάσεων υποχρεωτική στην επικράτειά τους. Όσον αφορά τους συνεταιρισμούς, προκειμένου να ληφθεί υπόψη η ιδιαίτερη φύση τους, δεν θα απαιτείται να συνάπτουν συμβάσεις, εάν στο καταστατικό τους περιλαμβάνονται στοιχεία που παράγουν παρόμοια αποτελέσματα.
Για να επανεξισορροπηθεί η διαπραγματευτική ισχύς στην αλυσίδα εφοδιασμού, στην πρόταση προβλέπεται να επιτρέπεται στους γεωργούς να διαπραγματεύονται συλλογικά τις συμβάσεις μέσω των οργανώσεων παραγωγών. Ο καθορισμός ενδεδειγμένων ποσοτικών ορίων που θα εφαρμόζονται στην ποσότητα που αποτελεί αντικείμενο αυτής της διαπραγμάτευσης θα θέσει τους γεωργούς σε ίση βάση με τις σημαντικότερες βιομηχανίες γαλακτοκομικών προϊόντων, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα επαρκή ανταγωνισμό στην προμήθεια νωπού γάλακτος. Τα όρια αυτά καθορίζονται σε 3,5% της συνολικής παραγωγής της ΕΕ και σε 33% της εθνικής παραγωγής, με ειδικές διασφαλίσεις που προβλέπονται επίσης για την αποφυγή σοβαρών ζημιών, ιδίως στις ΜΜΕ.
Η πρόταση προβλέπει επίσης ειδικούς κανόνες της ΕΕ για τις διεπαγγελματικές οργανώσεις που καλύπτουν όλα τα τμήματα της αλυσίδας. Οι οργανώσεις αυτές μπορούν ενδεχομένως να παίξουν σημαντικό ρόλο στην έρευνα, τη βελτίωση της ποιότητας, την προώθηση και τη διάδοση των βέλτιστων πρακτικών σχετικά με την παραγωγή και τις μεθόδους μεταποίησης. Συμβάλλουν στη διάδοση των γνώσεων και της διαφάνειας στον τομέα. Επιπλέον, παρέχονται πληροφορίες σε πιο τακτικά χρονικά διαστήματα σχετικά με την ποσότητα του νωπού γάλακτος που παραδίδεται ώστε να βελτιωθούν οι γνώσεις όσον αφορά την παραγωγή και την παρακολούθηση των εξελίξεων της αγοράς.
Προτείνεται τα μέτρα αυτά να παραμείνουν σε ισχύ έως το 2020, με επανεξέταση το 2014 και το 2018. Το χρονοδιάγραμμα αυτό θα πρέπει να επαρκεί ώστε οι παραγωγοί γάλακτος να μπορέσουν να προσαρμοστούν σε ένα περιβάλλον χωρίς ποσοστώσεις γάλακτος και να βελτιώσουν την οργάνωσή τους ενόψει ενός περιβάλλοντος με μεγαλύτερο προσανατολισμό προς την αγορά. Οι πιο σαφείς και ισορροπημένες σχέσεις και η διαφάνεια στην αλυσίδα εφοδιασμού θα επιφέρουν επίσης αύξηση της αποδοτικότητας και θα επιτρέψουν στον τομέα της ΕΕ να επωφεληθεί από τις νέες ευκαιρίες της αγοράς εντός και εκτός της ΕΕ.
Τα μέτρα αυτά απορρέουν από τις συστάσεις της Ομάδας Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου (ΟΕΥΕ) και υιοθετήθηκαν στα συμπεράσματα της Προεδρίας του Συμβουλίου της 27ης Σεπτεμβρίου 2010. Η Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου, η οποία απαρτίζεται από ανώτερους υπαλλήλους των κρατών μελών, υπό την προεδρία του Γενικού Διευθυντή της ΓΔ AGRI, συγκροτήθηκε μετά την κρίση του τομέα γαλακτοκομικών προϊόντων το 2008-09 για να εξετάσει τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για τη σταθεροποίηση της αγοράς και του εισοδήματος των παραγωγών και την ενίσχυση της διαφάνειας. Η ΟΕΥΕ διαπίστωσε σημαντικές ανισορροπίες στην αλυσίδα εφοδιασμού, μια βιομηχανία που παρουσιάζει όλο και μεγαλύτερη συγκέντρωση, η οποία συνεργάζεται με πολλούς και διασκορπισμένους παραγωγούς γάλακτος καθώς και άνιση κατανομή της προστιθέμενης αξίας. Η κατάσταση αυτή οδήγησε σε έλλειψη διαφάνειας, σε δυσκαμψίες και προβλήματα στην μετάδοση των μεταβολών στις τιμές στην αλυσίδα εφοδιασμού.
