Oι περισσότεροι θεωρούν τους χυμούς, ειδικά τους φυσικούς την καλύτερη μέθοδο ενυδάτωσης. Aυτό μπορεί να ισχύει για άτομα που δεν κάνουν αθλητισμό ή δεν τους απασχολούν οι επιδόσεις. Aλλά και για τους αθλητές που αναζητούν τρόπους να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους, αυτό δεν ισχύει. Mπορεί όμως ο φυσικός χύμος να μετατραπεί σε πολύ καλό μέσο ενυδάτωσης με μια σχετική τροποίηση.
Το ερώτημα που υποβάλλουν όσοι ασχολούνται με θέματα υγείας είναι αν οι συμπυκνωμένοι χυμοί έχουν την ίδια διατροφική αξία με τους φυσικούς φρεσκοστυμμένους χυμούς. Πολλοί άνθρωποι αμφιβάλλουν αν υπάρχουν θρεπτικές ουσίες μέσα στους συσκευασμένους χυμούς. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορεί να υποστηριχθεί επιστημονικά. Από μετρήσεις που έγιναν από αρμόδιες υπηρεσίες (ΗΠΑ, Καναδά και Ευρώπης) δεν μπορεί να βεβαιωθεί ότι οι φυσικοί χυμοί είναι ανώτεροι από τους συσκευασμένους.
| Συσκευασμένος | Φυσικός | |
| Θερμίδες | 45 | 49 |
| Υδατάνθρακες (γρ.) | 10,8 (10,8) | 12 (12%) |
| Πρωτεΐνες (γρ.) | 0,7 | 0,4 |
| Βιταμίνη Α (IU) | 107 | 200 |
| Βιταμίνη C (mg) | 38,9 | 50 |
| Δουλικού οξύ (μg) | 44 | 30 |
| Μαγνήσιο (mg) | 10 | 11 |
Σύγκριση ανάμεσα σε φυσικό χυμό και συσκευασμένο από συμπυκνωμένο χυμό πορτοκάλι χωρίς ζάχαρη (οι τιμές μπορεί να διαφοροποιούνται από εταιρία σε εταιρία).
Είναι γνωστό ότι η βιταμίνη C είναι αρκετά ευαίσθητη όταν εκτίθεται σε θερμότητα, ηλιοφάνεια, αέρα, κτλ. Κατά την παρασκευή των συσκευασμένων χυμών φαίνεται ότι τελικά επιβιώνει το μεγαλύτερο μέρος της. Κάτι τέτοιο δεν προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση, γιατί αν και η βιταμίνη C καταστρέφεται όταν θερμανθεί άνω των 70ο C, κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος διατηρείται το μεγαλύτερο μέρος της (π.χ. στις ψητές πατάτες). Πάντως, ακόμα και οι πιο φανατικοί πιστοί της επιστήμης κάπου μέσα τους πιστεύουν, ότι ο φυσικός φρεσκοστυμμένος χυμός είναι κατά κάποιο τρόπο πιο υγιεινός από το συσκευασμένο.
Τι περιέχουν οι χυμοί
Θερμίδες: οι χυμοί περιέχουν πολλές θερμίδες. Αυτό είναι ιδιαίτερα χρήσιμο για τους αθλητές αντοχής, που έχουν ιδιαίτερα αυξημένες ανάγκες σε θερμίδες ειδικά σε υγρή μορφή (ένα ή και δύο ποτήρια χυμό μπορείς να πιει κάποιος και χορτασμένος). Αντιθέτως, τα άτομα που προσπαθούν να διατηρήσουν το βάρος τους χαμηλά, θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικά με την κατανάλωση χυμών.
Υδατάνθρακες: τόσο οι φυσικοί χυμοί όσο και οι συσκευασμένοι είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε υδατάνθρακες. Το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειάς τους προέρχεται από απλά σάκχαρα, κυρίως γλυκόζη, φρουκτόζη και σουκρόζη. Όσο πιο ώριμα είναι τα φρούτα, από τα οποία προέρχεται ο χυμός, τόσο πιο πολλά απλά σάκχαρα έχει και κατ’ επέκταση μεγαλύτερο γλυκαιμικό δείκτη. Πάντως, οι περισσότεροι φυσικοί χυμοί έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη.
Κάλιο: οι χυμοί, όπως και τα φρούτα, είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε κάλιο. Το κάλιο είναι σημαντικό για τη διατήρηση της αρτηριακής πίεσης σε φυσιολογικά επίπεδα, αλλά δεν είναι γνωστό αν είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε άτομα, που στοχεύουν στις επιδόσεις.
Βιταμίνη C: οι περισσότεροι χυμοί είναι ιδιαίτερα πλούσιοι σε βιταμίνη C. Αντίθετα, δεν περιέχουν ικανοποιητικές ποσότητες από άλλες βιταμίνες, εκτός από εξαιρέσεις.
Νερό: οι φυσικοί χυμοί και οι συσκευασμένοι περιέχουν νερό σε μεγάλες ποσότητες.
Τι δεν περιέχουν οι χυμοί
Πρωτεΐνες: η ποσότητα των πρωτεϊνών στους χυμούς είναι μηδαμινή.
Βιταμίνες: αν και ο περισσότερος κόσμος πιστεύει ότι οι χυμοί είναι πλούσιοι σε βιταμίνες, κάτι τέτοιο δεν ισχύει.
Φυτικές ίνες: η διαφορά ανάμεσα στα φρούτα και στους φυσικούς χυμούς, όσον αφορά τη θρεπτικότητα, είναι η περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Οι φυτικές ίνες στους χυμούς είναι ελάχιστη.
Νάτριο: οι χυμοί περιέχουν ελάχιστο νάτριο. Για αυτό, όσοι κινδυνεύουν να πάθουν υπονατριαιμία κατά τη διάρκεια του αγώνα ή μετά από αυτόν, θα πρέπει να αποφεύγουν τους χυμούς ή τουλάχιστον να προσθέτουν λίγο μαγειρικό αλάτι.
Σύγκριση αθλητικών ποτών και χυμών
Το πρώτο πράγμα που περιορίζει την αξία των χυμών στην ενυδάτωση είναι ο γλυκαιμικός δείκτης και η περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Οι χυμοί περιέχουν υδατάνθρακες περισσότερο από όσο μπορεί να απορροφήσει γρήγορα το γαστρεντερικό σύστημα (6-8%) και αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τη δραστική μείωση του γλυκαιμικού δείκτη. Επιπροσθέτως, περιέχουν χαμηλό νάτριο, πράγμα που τα καθιστά επικίνδυνα σε περιπτώσεις που υπάρχει πιθανότητα υπονατριαιμίας.
Πώς μπορούν να βελτιωθούν οι χυμοί
Είναι πολύ εύκολο να μειωθεί η περιεκτικότητα των υδατανθράκων σε ένα χυμό με την προσθήκη νερού. Για παράδειγμα, ο φυσικός χυμός πορτοκάλι περιέχει 10,4% υδατάνθρακες. Για να μειωθεί το ποσοστό σε κάτι μεταξύ 6-8%, θα πρέπει να προστεθεί νερό. Έτσι, σε 300 ml χυμό προσθέτουμε 200 ml νερό. Σε αυτήν την περίπτωση η περιεκτικότητα θα μειωθεί στο 6,28%. Αν προσθέσουμε 150 ml θα κατέβει στο 6,98%. Τέλος, αν προσθέσουμε 100 ml νερό θα κατέβει στο 7,85%. Αυτή η αραίωση θα αυξήσει σίγουρα το γλυκαιμικό δείκτη, αλλά δεν είναι γνωστό αν αυτός θα ξεπεράσει το 90.
Όσον αφορά στους συσκευασμένους χυμούς, που η περιεκτικότητά τους σε υδατάνθρακες είναι συνήθως 12%, η αραίωσή τους πετυχαίνεται αν αναμίξουμε ένα μέρος χυμό με ένα μέρος νερό, ώστε να φτάσει το 6% ή δύο μέρη χυμό με ένα μέρος νερό για να γίνει 8% .
Το πρόβλημα με το χαμηλό νάτριο μπορεί να διορθωθεί εύκολα, αν σε ένα λίτρο αραιωμένο χυμό προσθέσουμε 1/2 κουταλάκι του γλυκού μαγειρικό αλάτι. Αυτό δεν είναι πάντα αναγκαίο, αλλά κυρίως όταν υπάρχει κίνδυνος για υπονατριαιμία.
Τελικά, «τροποποιημένοι χυμοί» ή αθλητικά ποτά;
Η απάντηση δεν είναι εύκολη. Η διαφορά είναι, ότι για τα ισοτονικά ποτά που μπορούμε να φτιάξουμε αραιώνοντας φυσικούς ή συσκευασμένους χυμούς, δεν έχουν γίνει δοκιμές σε ανεξάρτητα εργαστήρια και συμπεραίνουμε με τη λογική, ότι θα είναι αντίστοιχα με τα αθλητικά ποτά της αγοράς. Αυτό μπορεί να είναι αρκετό για τον ερασιτέχνη, ακόμα και για το σοβαρό χομπίστα, αλλά δεν μπορεί να ικανοποιήσει τον επαγγελματία αθλητή που η καριέρα του στηρίζεται στις επιδόσεις του. Η διαφορά είναι ανάμεσα σε κάτι που αποδεδειγμένα βελτιώνει τις επιδόσεις και σε κάτι που λογικά τις βελτιώνει. Ανάλογα με το επίπεδο που αγωνίζεται ο καθένας πρέπει να γίνει και η αντίστοιχη επιλογή.
http://www.mbike.gr/summary.asp?catid=4079&subid=2&pubid=159
